Y Tý – góc nhỏ biên cương đầy quyến rũ

Nằm ở độ cao hơn 2.000m, Y Tý quanh năm mây phủ, mùa đông lạnh giá còn mùa hè thì mát rượi. Vùng đất này giáp biên giới Trung Quốc, cách thành phố Lào Cai gần 100km. Đường đến Y Tý gập ghềnh, nhiều khúc cua hiểm trở, nhưng cũng chính vì thế mà nơi đây giữ được vẻ hoang sơ hiếm có.

Người ta đến Y Tý để ngắm biển mây, để đi giữa những thửa ruộng bậc thang vàng óng mùa lúa chín, và để lắng nghe câu chuyện của những bản làng còn vẹn nguyên nhịp sống chậm rãi.

Đường đến Y Tý

• Từ Hà Nội: đi tàu/xe khách tới Lào Cai, sau đó thuê xe máy hoặc đi xe khách nhỏ đến Bát Xát rồi lên Y Tý.

• Từ thành phố Lào Cai: quãng đường khoảng 100km, chạy theo hướng Bát Xát – Trịnh Tường – A Lù – Y Tý.

• Lưu ý: đường đi khá khó, nhiều đoạn đèo quanh co, nên chọn xe số hoặc ô tô gầm cao. Mùa mưa cần cẩn thận vì đường trơn trượt.

Biển mây Y Tý – thiên đường của những kẻ mộng mơ

Nhắc đến Y Tý, người ta nghĩ ngay đến săn mây. Từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau, những khối mây trắng dày đặc như biển, bồng bềnh phủ kín thung lũng. Đứng trên cao nhìn xuống, làng bản, núi rừng như chìm trong một đại dương mây, khiến ai cũng ngỡ mình đang lạc vào chốn bồng lai.

Điểm ngắm mây đẹp thường là trung tâm xã Y Tý, hoặc các đỉnh núi quanh thôn Lao Chải, thôn Phìn Hồ. Bình minh và hoàng hôn là thời khắc lý tưởng nhất để “săn mây”.

Ruộng bậc thang và mùa vàng Y Tý

Vào tháng 9–10, Y Tý khoác lên mình tấm áo vàng óng của mùa lúa chín. Những thửa ruộng bậc thang nối tiếp nhau như nấc thang lên trời, vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Đây cũng là mùa đẹp nhất để đến Y Tý, vừa ngắm lúa, vừa có cơ hội săn mây.

Ruộng bậc thang Y Tý còn hoang sơ, ít du khách hơn Mù Cang Chải hay Sa Pa, vì vậy bạn có thể thoải mái tận hưởng không gian rộng lớn và bình yên.

Bản làng và văn hóa dân tộc

Y Tý là nơi sinh sống của nhiều dân tộc như Hà Nhì, Mông, Dao, Giáy. Mỗi bản làng đều mang nét riêng:

• Thôn Lao Chải: những ngôi nhà trình tường (nhà đất) của người Hà Nhì đen, mái phủ rêu xanh, đẹp như cổ tích.

• A Lù: thung lũng ruộng bậc thang rộng mênh mông, đẹp nhất vào mùa lúa chín.

• Choản Thèn: bản làng nhỏ xinh, nổi tiếng với lễ hội Gầu Tào.

Người Y Tý hiền hậu, hiếu khách. Ngồi bên bếp lửa trong căn nhà trình tường, nhấp chén rượu ngô nồng cay, nghe chủ nhà kể chuyện đời sống biên cương – đó là trải nghiệm khó quên với bất kỳ ai.

Ẩm thực Y Tý

• Rượu ngô men lá: hương vị nồng ấm, dễ uống, thường được mời khi khách đến nhà.

• Mèn mén: bột ngô hấp, ăn cùng thịt lợn cắp nách hoặc canh xương.

• Thịt trâu gác bếp, thịt lợn bản nướng: đậm chất vùng cao.

• Các món rau rừng, măng rừng: giản dị nhưng ngọt thanh, ăn kèm cơm rất hợp.

Lưu trú ở Y Tý

Y Tý chưa có nhiều khách sạn lớn, chủ yếu là homestay do người dân bản địa làm. Một số homestay nổi tiếng: A Ho Homestay, Y Tý Clouds, Homestay Lao Chải.

Ngủ homestay ở Y Tý là cơ hội để gần gũi hơn với người dân, trải nghiệm sinh hoạt bản địa và thưởng thức đặc sản ngay trong bữa cơm gia đình.

Kinh nghiệm du lịch Y Tý

• Thời gian đẹp nhất: Y Tý đẹp nhất vào mùa lúa chín (tháng 9–10) và mùa săn mây (từ cuối thu đến đầu xuân). Nếu đi vào mùa mưa (6–8), đường khó đi và dễ sạt lở.

• Chuẩn bị trang phục: Buổi tối nhiệt độ có thể xuống thấp, ngay cả mùa hè, nên luôn mang áo khoác ấm. Giày leo núi hoặc giày thể thao chống trượt là lựa chọn an toàn nhất.

• Điện, sóng điện thoại: có lúc chập chờn, nên mang theo pin dự phòng. Nếu muốn “detox công nghệ”, Y Tý là nơi lý tưởng.

• Lưu ý biên giới: Y Tý sát Trung Quốc, nên mang giấy tờ tùy thân để xuất trình khi cần.

• Trải nghiệm thực tế: nhiều du khách từng chia sẻ rằng bình minh ở Y Tý là khoảnh khắc “đáng nhớ nhất” – chỉ cần dậy sớm, ngồi trước homestay, nhâm nhi tách trà nóng và chờ mây dâng lên, bạn sẽ thấy cả thung lũng biến thành biển mây ngay trước mắt.

Lời kết

Y Tý không phải là nơi để “check-in” vội vàng, mà là nơi để dừng lại, hít một hơi thật sâu, ngắm mây trời và nghe bản làng kể chuyện. Sự nguyên sơ, bình dị của Y Tý chính là điều khiến bao người mê mẩn và muốn quay lại.

➡️ Xem thêm: Cẩm nang du lịch Lào Cai 2025